Wat is erover bekend?
Zonlicht bestaat onder andere uit ultraviolette straling, onder te verdelen in ultraviolet A (uv-A) en ultraviolet B (uv-B). Het ultraviolet B veroorzaakt de verbrandingsreactie van de huid. Bij allergische reacties kunnen zowel uv-A als uv-B een rol spelen. De huidreactie ontstaat enkele uren na blootstelling aan de zon, met name in hoofd- en halsgebied en op de armen. De huid ziet er rood uit, in meer ernstige gevallen ontstaat een urticariële huidreactie, soms met vesikels (blaasjes). Zonneallergie (dermatitis solaris) komt vooral bij jonge vrouwen, 10-20% heeft er last van. Bij chronische langdurige blootstelling aan zonlicht neemt de kans op huidkanker toe. Klachten van zonneallergie beginnen meestal in het voorjaar en worden minder naarmate de huid meer gewend is aan de zon. Zonneallergie kan ook ontstaan door het gebruik van bepaalde cosmetica en crèmes, door inname van medicijnen zoals antibiotica (bijvoorbeeld doxycycline en tetracycline) of door planten (de bereklauw is een berucht voorbeeld). Metabole lichtovergevoeligheid bij aandoeningen zoals cutane porfyrie en xeroderma pigmentosum zijn vaak vrij ernstig; deze patiënten zullen zonlicht zoveel mogelijk moeten vermijden.
Wat kan ik voor de patiënt doen?
Als een patiënt op je spreekuur de zonneallergie ter sprake brengt, is voorlichting over preventie het belangrijkste. Behandeling is meestal niet nodig. Heeft de patiënt toch veel last van de huiduitslag, dan kun je adviseren een afspraak bij de huisarts te maken. De huisarts zal informeren naar gebruik van medicijnen, crèmes, cosmetica en eerdere klachten. De meest voorkomende klacht bij zonneallergie is jeuk. Als de patiënt vraagt om iets tegen de jeuk, kan de huisarts een indifferent schudmengsel voorschrijven, bijvoorbeeld lotio alba FNA, lotio calamini FNA, of een corticosteroïdcrème (hydrocortisoncrème 1%). In enkele gevallen zal de huisarts doorverwijzen naar de dermatoloog die met behulp van tests kan onderzoeken welke straling de klachten veroorzaakt en of bepaalde stoffen de overgevoeligheid doen toenemen.
Wat kan ik uitleggen?
Het belangrijkste is om zonneallergie te voorkomen. Laat de huid langzaam wennen aan het zonlicht, de eerste dag bijvoorbeeld niet langer dan 15 minuten. De huid krijgt dan de tijd om dikker te worden en meer pigment aan te maken. Vermijd zonlicht tussen 11.00 en 15.00 uur wanneer de zon op zijn sterkst is. Bescherm de huid met een zonnebrandcrème met een hoge factor, herhaal dit elke drie uur, na het zwemmen of bij hevig transpireren. Er zijn ook crèmeste verkrijgen die zowel beschermen tegen uv-A als uv-B. Zorg voor beschermende luchtige kleding en draag een hoed of pet als blootstelling aan de zon niet vermeden kan worden. Overleg met de huisarts als er medicijnen worden gebruikt die lichtovergevoeligheid kunnen veroorzaken, misschien bestaan er alternatieven.
Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2012, nummer 3
Literatuurverwijzingen:
