Wat is er over bekend?

Als we een wind laten, ontsnapt er lucht via de anus aan ons darmkanaal. In totaal een halve tot anderhalve liter per dag. Ouderen hebben meer last van winderigheid. Dit heeft te maken met veranderingen in de spijsvertering. Ook hebben veel ouderen moeite met het ophouden van een wind omdat de kracht van de bekkenbodem afneemt.
Winden bestaan voor 99% uit reukloze gassen als stikstof, zuurstof, methaan, kooldioxide en waterstof. Slechts 1% van het darmgas is verantwoordelijk voor een onaangename geur, voornamelijk zwavelgasverbindingen. Deze komen vrij bij de afbraak van eiwitten. Het genuttigde voedsel is medebepalend voor de geur.
We krijgen op verschillende manieren gas in ons maag-darmkanaal. Het grootste deel is afkomstig van bacteriën in onze dikke darm. Deze bacteriën spelen een rol bij de vertering van voedsel. Vooral moeilijk verteerbare koolhydraten uit groenten en onverteerbare suikers geven extra gasvorming. Verder slikken we lucht in. Bij het maken van een slikbeweging, maar ook in het voedsel zelf zit lucht. Koolzuurhoudende dranken zijn hiervan een duidelijk voorbeeld. Overigens boeren we een deel van deze lucht ook weer op. Tot slot vindt er ook gasuitwisseling plaats tussen de bloedbaan en de darmen.

Hoe ziet de behandeling eruit?

Hoewel er het medicijn dimeticon is geregistreerd tegen winderigheid, is er weinig bewijs dat het werkzaam is. Ook probiotica zouden helpen, maar van die middelen zijn de langetermijneffecten niet bekend. De beste behandeling bestaat uit het geven van adviezen.

• Adviseer rustig te eten, goed te kauwen en een goede houding aan te nemen Eventueel kan frequenter kleine maaltijden nuttigen ook helpen.
• Sommige voedingsmiddelen staan bekend om hun gasgevende bijwerking en kunnen dus beter gemeden worden: radijs, koolsoorten, peulvruchten, uien, pepers en onrijp fruit.
• Het nuttigen van extra vezels kan de winderigheid verminderen. Bij sommige mensen echter verergert de winderigheid.
• Bij lactose-intolerantie kun je adviseren terughoudend te zijn met melkproducten.
• Adviseer terughoudendheid met koolzuurhoudende dranken, appels, vers brood en slagroom.
• Zoetstoffen geven vergisting (en dus gasvorming) in de dikke darm. Adviseer hier matig mee te zijn.
• Als mensen verkeerd slikken bij het eten of praten, overweeg dan een verwijzing naar de logopediste.
• Door rietjes drinken, kauwgom eten en roken leiden tot extra lucht inslikken en kun je dus ontraden.
• Adviseer mensen goed te bewegen. Dit is natuurlijk altijd goed, maar sommige mensen hebben er ook baat bij in de strijd tegen winderigheid.

Wat kan ik voor de patiënt doen?

Uiteraard kun je voornoemde adviezen bespreken en waar nodig begeleiding bieden bij leefstijlaanpassing. Ook kun je het medicatiegebruik nagaan; sommige medicijnen kunnen winderigheid geven.
Tot slot kun je uitleggen dat winderigheid lastig is maar in de meeste gevallen onschuldig. Is er echter sprake van andere, bijkomende klachten, dan verwijs je naar de huisarts. Onverklaarbare veranderingen in het ontlastingpatroon, buikpijn, gewichtsverlies, diarree of ontlasting met slijm en/of bloed, kunnen wijzen op een andere onderliggende oorzaak.