Mevrouw De Wit, 82 jaar, komt bij de praktijkondersteuner voor een controle van haar diabetes en hypertensie. Haar man is meegekomen omdat hij vindt dat zijn vrouw sinds gisterenavond zo onrustig is en vreemd doet, ze heeft de hele nacht gespookt en zegt rare dingen. Ook nu, tijdens het gesprek, lijkt het wel of ze haar aandacht er niet goed bij kan houden, ze plukt wat aan haar kleding en reageert nauwelijks op vragen. De praktijkondersteuner denkt aan een delier. Welke kenmerken pleiten voor deze diagnose?

1. Het acute begin.

2. De aandachtsstoornis.

De praktijkondersteuner waarschuwt de huisarts en doet intussen aanvullend onderzoek. Zij meet een temperatuur van 36,5°C, een niet-nuchtere glucose van 25 mmol/L en een positieve nitriettest. Mevrouw De Wit heeft geen klachten bij het plassen. Tot de hoogst waarschijnlijke oorzaken van het delier behoort:

3. de hoogte van de glucosewaarde;

4. de positieve nitriettest.

De praktijkondersteuner doet een sociale visite bij de alleenstaande heer Van Toer, 76 jaar. Drie maanden geleden is hij opgenomen met een delier. De praktijkondersteuner let bij deze visite op risicofactoren voor een recidief delier. Tot deze risicofactoren behoren:

5. aanwezigheid van oorsmeer;

6. slechte mondhygiëne;

7. geen duidelijke kalender in huis.

Verder vraagt ze hem onder andere of hij last heeft van obstipatie.

8. Obstipatie is een risicofactor voor een recidief delier.

De praktijkondersteuner bezoekt de heer Hamstra, 93 jaar. Hij is gisteren uit het ziekenhuis ontslagen, waar hij enige tijd was opgenomen vanwege een delier. Hij gebruikt als medicatie haloperidol. De heer Hamstra vraagt wanneer hij daarmee mag stoppen. De praktijkondersteuner antwoordt dat dit waarschijnlijk over enkele maanden zal zijn.

9. Deze termijn is correct.

Mevrouw Tjon, 73 jaar, heeft beginnende dementie van het Lewy Body-type. Twee dagen geleden heeft ze via de huisartsenpost haloperidol gekregen, nadat de diagnose delier was gesteld. Daar is ze van opgeknapt maar nu belt haar dochter met de huisartspraktijk omdat ze vindt dat haar moeder in toenemende mate rare smakkende geluiden maakt en klaagt over spierstijfheid. De praktijkassistent zegt dat deze klachten passen bij een laat verschijnsel van het delier.

10. De praktijkassistent heeft gelijk.