Britse onderzoekers bepaalden de ‘longleeftijd’ bij 561 personen van 35 jaar en ouder, die bij de huisarts te boek stonden als roker. De longleeftijd van een 35-jarige rookster met een lengte van 1,65 meter is bijvoorbeeld 65 jaar wanneer haar FEV₁ 2,29L blijkt te zijn. Dit getal, 2,29L, is namelijk de voorspelde FEV₁-waarde van de gezonde, niet-rokende 65-jarige vrouw met een lengte van 1,65 meter. De hypothese van de onderzoekers was dat het kennen van de (verhoogde) longleeftijd zou leiden tot stoppen met roken.
De ene helft van de rokers werd op de hoogte gesteld van de ‘longleeftijd’, inclusief de benodigde uitleg. De controlegroep kreeg alleen de uitkomst van de FEV₁ meegedeeld, zonder verdere uitleg.
Na 1 jaar bleek van de interventiegroep 13,6%, en van de controlegroep 6,4% gestopt met roken (Number Needed to Treat = 14, kosten per stopper ongeveer 300 pond). Een hogere longleeftijd had niet meer effect op het stoppen. Aanwijzing voor doorroken na gunstige uitslag van de spirometrie werd niet gevonden. Een andere onderzoek onder 4494 rokers vond wel een relatie tussen een slechtere longfunctie en toename van het aantal stoppers.
Dit onderzoek – 7% meer stoppers door de ‘longleeftijd’ – dankt zijn succes aan de uitleg aan de patiënten. De NHG-Standaard COPD gebruikt niet de longleeftijd, maar neemt het percentage van de voorspelde FEV₁ als maat voor de ernst van de luchtwegobstructie, oftewel als maat voor de schade door roken bij COPD. Ook deze NHG-maat lijkt mij prima bruikbaar voor uitleg aan de patiënt. Goede uitleg omvat nu eenmaal meer dan een uitspraak van de dokter van het soort: ‘ik adviseer u om te stoppen met roken’.
Eenvoudige spirometrie – ongeacht de uitslag, maar wel gecombineerd met uitleg over de relatie tussen longfunctie en roken – is kosteneffectief. Deze aanpak doet niet onder voor de alternatieven zoals nicotinevervangingsmiddelen en andere medicaties bij stoppen met roken, een gesprek sec of verdergaande vormen van counseling. (BP)