Afvallen is niet zo moeilijk, maar het vasthouden van het bereikte resultaat wel: het jojo-effect. Wie kent deze verzuchting niet?
Dale et al. deden onderzoek onder 200 vrouwen met overgewicht en obesitas die minstens 5% van hun lichaamsgewicht waren kwijtgeraakt in het achterliggende halfjaar. Zij verdeelden de deelneemsters over 2 groepen: de ene kreeg intensieve begeleiding door een diëtist plus bewegingsexpert en de andere kreeg reguliere zorg van een verpleegkundige. Bovendien werden in beide groepen 2 algemeen gangbare voedingsadviezen met elkaar vergeleken: verhoging van de energetische bijdrage van koolhydraten en een voeding met een relatief hoog gehalte aan enkelvoudig onverzadigde vetzuren.
In dit onderzoek toonde men aan dat de deelnemende vrouwen gedurende een tweejarig programma in veel gevallen hun lichaamsgewicht, middel-heupomtrek en lichaamsvet verder lieten dalen. Het opmerkelijke van dit onderzoek is dat de resultaten van de personen die intensieve, doorgaans kostbare begeleiding kregen niet verschilden van hen die goedkopere, reguliere zorg kregen. Bovendien was er geen verschil in lichamelijke fitheid tussen beide groepen, ondanks het intensieve bewegingsprogramma in de interventiegroep. Ook de uitkomsten van de twee vergeleken voedingsadviezen verschilden onderling niet. Wel bleek de uitval onder degenen die een uitgebreide interventie kregen aangeboden groter dan onder degenen die reguliere zorg ontvingen.
De resultaten van dit onderzoek hebben belangrijke consequenties voor de dagelijkse praktijk. Immers, als voor het handhaven van een eenmaal bereikte gewichtsdaling blijkt dat simpele, tweewekelijkse begeleiding door een verpleegkundige voldoende ondersteuning biedt en intensieve voedingskundige begeleiding en beweegadviezen hiervoor niet nodig zijn, ligt de weg voor de praktijkondersteuner/-verpleegkundige open. Temeer daar veel van de patiënten met aan overgewicht en obesitas gerelateerde comorbiditeit toch al onder hun zorg staan. (Jaap van Binsbergen)