Twee derde van de Zweden ouder dan 77 jaar had een zodanige cognitieve stoornis dat ze beperkt waren in het omgaan met hun chronische medicatie. Dat bleek uit een representatief onderzoek onder Zweedse ouderen. De onderzoekers namen drie verschillende cognitieve testjes af bij 492 ouderen (gemiddelde leeftijd 83 jaar). Ze lieten hen onder andere potjes openmaken en de etiketteksten voorlezen. De drie cognitieve test waren betrekkelijk simpel: de ouderen moesten na het lezen van de bijsluiter van aspirine vertellen hoeveel van deze pillen ze maximaal zouden mogen gebruiken. De tweede test was het terugrekenen naar het aantal dagen dat een antibioticakuur gebruikt zou moeten worden als er 40 pillen in een potje zaten en de patiënt tweemaaldaags 2 tabletten zou moeten gebruiken. Bij de laatste test kregen de patiënten een bonnetje van de apotheek onder ogen met de kosten van 2 geneesmiddelen. Ze moesten vertellen hoeveel geld ze terug zouden krijgen als ze met een biljet van 100 Zweedse kronen zouden betalen.
Bijna 25% van de 85-plussers kreeg het medicijnpotje niet open; 20% van hen kon de etikettekst niet lezen, 38% begreep de vraag over het maximale aantal pillen niet, 57% kon de kuurduur niet uitrekenen en 40% kon de geldvraag niet oplossen. Bij de iets jongere ouderen ging dat allemaal iets beter, maar ook van de 77-79 jarigen slaagde maar 43% voor alle testjes; bij de zeer ouden was dat maar 21%.
Ouderen gebruiken vaak zeer veel medicijnen en het gaat vaak fout, terwijl patiënten dat niet spontaan vertellen. De drie testjes – in een aangepaste Nederlandse opzet – lijken me handig en uitvoerbaar voor de praktijkondersteuner. Misschien leuk voor een eigen praktijkonderzoek? (JZ)

Beckman AGK, et al. Can elderly take their medicine? Pat Education Counseling 2005;59:186-91.