Onderzoek
Doel Invloed van aantal jaren onderwijs, inkomen, werk en burgerlijke staat op de bloeddruk.
Methode Cross-sectioneel onderzoek uitgevoerd tussen november 2007 en januari 2008 onder 5260 hypertensiepatiënten uit 184 Deense huisartsenpraktijken. De patiënten verschilden in opleiding, inkomen, leeftijd, gebruik van antihypertensiva en het hebben van diabetes.
Uitkomstmaten Uitkomstmaat was de hoogte van de bloeddruk, waarbij 140/90 gold als een goede bloeddrukwaarde voor patiënten zonder diabetes en 130/80 bij mensen met diabetes. Variabelen als comorbiditeit en gebruik van antihypertensiva hielden de onderzoekers onder controle, zodat alleen naar het effect van inkomen, onderwijs, werk en burgerlijke staat werd gekeken.
Resultaten Van de deelnemers bestond 44,3% uit mannen; de gemiddelde leeftijd was 65,9 jaar. Van de patiënten tot 65 jaar hadden mensen met minder dan 10 jaar onderwijs minder vaak werk en/of een relatie vergeleken met patiënten met meer dan 10 jaar onderwijs. Van de deelnemers tot 65 met een lager inkomen hadden er meer diabetes dan deelnemers met een hoger inkomen, en waren er meer single. In deze groep (tot 65) waren veel minder patiënten met minder dan 10 jaar onderwijs en een laag inkomen dan in de oudere leeftijdsgroep. Van alle deelnemers had 29,1% een optimale bloeddrukwaarde. Van de mensen jonger dan 65 jaar had 31,7% een goede bloeddrukwaarde, boven de 65 was dit 27,1%. Er was geen verschil tussen mannen en vrouwen.
Conclusie Patiënten jonger dan 65 jaar hadden significant betere bloeddrukwaarden als ze meer dan 10 jaar onderwijs hadden gehad. Mogelijk is het gebruik van antihypertensiva en leefstijlfactoren van invloed op dit verband tussen bloeddrukwaarde en aantal jaren onderwijs. Misschien zijn mensen met meer onderwijs therapietrouwer en letten ze beter op hun leefstijl. Ook hadden meer mensen met een hoger inkomen een goede bloeddruk. Voor 65-plussers was er geen significant positief verband tussen aantal jaren onderwijs, inkomen en bloeddrukwaarde, maar wel maakte hun burgerlijke stand uit. Verder viel op dat in de groep tot 65 jaar minder mensen met veel jaren educatie en hoger inkomen diabetes hadden en dat dit ook zo was in de groep 65-plussers. Patiënten met diabetes hadden slechtere bloeddrukwaarden dan anderen. Bij hen was er bijna geen positief effect van zowel opleiding als inkomen. Patiënten met hart- en vaatziekten hadden vaker een goede bloeddruk dan patiënten zonder deze aandoeningen.
Commentaar
Het onderzoek draait om bloeddrukwaarden van patiënten die de huisarts bezochten. Waren mensen met hogere sociaaleconomische status oververtegenwoordigd in dit onderzoek? Dit kan een bias in het onderzoek betekenen. Afgezien van deze kanttekening geeft een mogelijk positief effect van langer onderwijs en hoger inkomen op bloeddrukwaarden te denken. De onderzoekers noemen het verontrustend, juist omdat er in Denemarken sprake is van gelijkwaardige toegang tot zorg voor iedereen. Snappen mensen met meer opleiding beter de risico’s en het belang van behandeling? Bij de ouderen hadden inkomen en onderwijs geen effect, maar wel burgerlijke staat. Komt dat doordat niet-singles vaker hun partner meenemen naar het spreekuur en twee meer begrijpen dan één? Of zijn de leefstijlmaatregelen beter vol te houden door steun van de partner?
Goed onderzoek of niet, het kan nooit kwaad om je communicatie aan te passen aan het onderwijsniveau van de patiënt en rekening te houden met het feit of er een partner is.
Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2013, nummer 2
Literatuurverwijzingen:
