In het standpunt staan een aantal argumenten voor het niet toelaten van nieuwe ondersteunende functies in de huisartsenpraktijk als de nurse practitioner of physician assistant. De zorg voor patiënten raakt gefragmenteerd en voor patiënten onoverzichtelijk; en functies raken versnipperd. Daardoor is de kans groter dat er ongewenste discussies ontstaan over de afbakening en afstemming van de verschillende competenties. Ook wordt de huisarts zelf voor patiënten minder toegankelijk naarmate er meer ondersteunende functies bijkomen. Dat beperkt de huisarts in de mogelijkheden om een relatie met de patiënt op te bouwen.
Goed, geen nieuwe beroepsgroepen in de huisartsenzorg dus. Maar wat dan wel? Verdere professionalisering van de bestaande beroepsgroepen, stellen NHG en LHV.
Professionalisering
Sietsche van Gunst, wetenschappelijk medewerker van het NHG, legt uit: ‘Als het NHG vindt dat praktijkassistentes en -ondersteuners de belangrijkste beroepsgroepen zijn naast de huisarts, moet het ook meewerken aan professionalisering van deze groepen. Het NHG is begonnen het scholingsaanbod voor ondersteunende beroepen verder uit te bouwen. Voor de praktijkassistente waren er altijd al cursussen en scholingsmaterialen, bijvoorbeeld de cursus Triage in de dagpraktijk, die we onlangs hebben uitgebreid.
Nieuw is het scholingsaanbod voor praktijkondersteuners. Daar zit een specifieke gedachte achter.
Het gros van cursussen voor praktijkondersteuners wordt aangeboden door farmaceutische industrieën. Wij denken dat praktijkondersteuners vooral behoefte hebben aan onafhankelijke informatie. Dat wil het NHG ze bieden.’
Het begrip ‘scholing’ wordt door het NHG op verschillende manieren ingevuld, volgens Van Gunst. ‘We hebben scholing in de vorm van e-learning, maar ook bieden we cursussen aan. In 2008 zijn we begonnen met e-learning voor praktijkondersteuners. Er zijn inmiddels drie onderwerpen verschenen. Achtereenvolgens over therapietrouw, verbeteringsplannen in het kader van ouderenzorg en CVRM. In het voorjaar van 2009 zullen webprogramma’s verschijnen over het maken van protocolllen en over anamnese- en voorlichtingsvaardigheden. De praktijkondersteuner kan een abonnement op deze series nemen. Dit jaar gaan we verder met webmodules over de NHG-Standaarden waar praktijkondersteuners veel mee werken: diabetes, astma en COPD.
De eerste cursus die het NHG voor praktijkondersteuners organiseerde was Starten met stoppen voor praktijkondersteuners, over het begeleiden van patiënten die willen stoppen met roken. Daarin vind je het principe van onafhankelijke scholing terug. In dit nieuwe jaar zijn we begonnen met een cursus voor groepen praktijkondersteuners. Die cursus bestaat uit vier modules. De hele cursus heet Plaats voor de praktijkondersteuner. De modules kunnen ook los van elkaar worden gevolgd.’
‘Plaats voor de praktijkondersteuner’
Gevraagd naar de onderwerpen die in de cursus aan bod komen, vertelt Van Gunst: ‘De cursus bestaat uit vier bijeenkomsten over onderwerpen die nauw verbonden zijn aan het competentieprofiel van praktijkondersteuners. De eerste module heet Hartelijk gemotiveerd! In deze module leert de praktijkondersteuner gebruik te maken van motiverende gesprekstechnieken om patiënten te begeleiden in het kader van CVRM. In Van hulpvraag tot zelfmanagement, de tweede module, komen anamnese- en voorlichtingsvaardigheden aan bod. De derde module is Kwaliteitszorg. Die is gebaseerd op de NHG-PraktijkWijzer Ouderenzorg die binnenkort uitkomt. De laatste module is heel speciaal. Die heet De Vakvrouw.’
Leuke naam, maar wat is de gedachte erachter? Van Gunst: ‘Ik heb grote bewondering voor de manier waarop praktijkondersteuners zich in betrekkelijk korte tijd hebben ontwikkeld. Ze zijn bijna niet meer weg te denken uit de huisartsenzorg. Wel moeten ze soms nog zoeken naar hun plaats, denk ik. Dat heeft te maken met de verschillende rollen die ze in de praktijk hebben. Een groot deel van hen is praktijkassistente geweest, maar kan nu ineens een meer overkoepelende rol hebben. Dat vereist toch een andere insteek. Ook moeten ze gelijkwaardige gesprekspartners zijn van de huisarts. Én ze hebben een rol ten opzichte van de patiënt. Hoe kun je ten opzichte van de patiënt distantie houden met behoud van maximale betrokkenheid, zoals dat zo mooi heet? Al die rollen kunnen wel eens met elkaar botsen.
De rode draad in de module De Vakvrouw wordt gevormd door die rollen. Wat heb je nodig om die allemaal goed uit te kunnen voeren? Ook daaraan wordt in de module De Vakvrouw aandacht besteed. En cursisten leren te onderhandelen met de werkgever over noodzakelijke voorwaarden om hun werk goed te kunnen doen.’
Onderwijs bij het NHG
De afdeling Advisering en Scholing van het NHG legde zich oorspronkelijk alleen toe op de scholing van huisartsen, later ook van praktijkassistentes. Sinds kort is er dus ook een aanbod voor praktijkondersteuners. Van Gunst: ‘Onze uitdaging is om leren leuk te maken. We gaan uit van het principe dat cursisten veel van elkáár kunnen leren. In onze cursussen zit dus veel dialoog met elkaar.
De core business van het NHG zijn natuurlijk de standaarden, maar zonder aandacht voor implementatie zullen de standaarden niet werken. Onze scholing is gebaseerd op de standaarden, maar is tegelijkertijd ook breder. Om standaarden goed in de praktijk te kunnen toepassen, heb je bijvoorbeeld ook goede communicatieve vaardigheden nodig. Dus kan ons aanbod ook bestaan uit cursussen die communicatie als onderwerp hebben, om maar een voorbeeld te geven.
Verder sluiten we zoveel mogelijk aan bij bestaande competentieprofielen, die van de huisarts en nu ook die van de praktijkondersteuner.
Leren kan leuk worden voor iedereen als je maar aansluit bij eenieders persoonlijke leerstijl. Iedereen leert op een andere manier. Je hebt mensen die eerst de theorie willen weten voordat ze die gaan toepassen. Je hebt ook mensen die meteen praktisch aan de slag willen en vanuit de praktijk wel de theorie leren. In onze cursussen komen zoveel mogelijk alle leerstijlen aan bod, zodat er voor elk wat wils is.’
Informatie: www.nhg.org. Klink op [kenniscentrum] en vervolgens op [scholing]. Onder het kopje [Kwaliteit in de praktijk] vind je het cursusaanbod.
Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2009, nummer 2
Literatuurverwijzingen:
