Wat is er over bekend?
De vlekjes ontstaan in het glasachtig lichaam van het oog. Dit glasachtig lichaam bestaat uit een geleiachtige massa, het glasvocht. Het glasvocht is omgeven door het achterste glasvochtmembraan. Het normale verouderingsproces van het glasachtig lichaam kan ervoor zorgen dat de vezels in het glasvocht stugger worden en gaan samenkleven, waardoor troebelingen kunnen ontstaan. Deze glasvochttroebelingen worden waargenomen als draderige pluisjes of vlekjes: mouches volantes. Door het minder elastisch worden van de vezels kan het ook gebeuren dat het achterste glasvochtmembraan wordt losgetrokken van het netvlies: een achterste glasvochtloslating. Vrijkomende bloed- en andere cellen kunnen dan ook mouches volantes veroorzaken.
Meestal is zo’n achterste glasvochtloslating onschuldig, maar in 10-15% van de gevallen kan er bij het loslaten zo hard aan het netvlies worden getrokken dat daarin een defect ontstaat. De mouches zijn in dat geval een voorbode van een ernstiger beeld: als er vocht achter zo’n defect komt kan het netvlies worden meegetrokken waardoor een ablatio retinae oftewel netvliesloslating ontstaat. Bij een netvliesloslating worden vaak lichtflitsen waargenomen, evenals een schaduw in het gezichtsveld die zich gedurende uren tot weken uitbreidt vanaf de randen van het gezichtsveld naar het midden toe en visusdaling veroorzaakt. Dit kan uiteindelijk tot blindheid leiden.
Wat kan ik voor de patiënt doen?
Allereerst is het belangrijk dat de patiënt door de huisarts wordt gezien om eventuele pathologie uit te sluiten. In de meeste gevallen zijn de mouches gedurende enkele weken aanwezig en het zal dan ook regelmatig voorkomen dat op het spreekuur van de praktijkondersteuner om meer uitleg wordt gevraagd.
Vertel de patiënt dat de vlekjes in principe onschuldig zijn en dat ze horen bij een natuurlijk verouderingsproces. Vertel dat de meeste mensen binnen een maand zo gewend zijn aan de vlekjes dat ze niet meer worden opgemerkt.
Ook na het onderzoek van de huisarts is het goed dat patiënten weten welke verschijnselen op een complicatie kunnen wijzen: vooral lichtflitsen en visusdaling kunnen wijzen op een ablatio retinae. Het is van groot belang dat dergelijke symptomen zo snel mogelijk bij de huisarts worden gemeld. Behalve uitleg en letten op alarmsignalen is er weinig te doen aan de troebelingen. In de meeste gevallen zal gewenning ontstaan.
Bij verdenking op netvliesloslating zal de huisarts meteen doorverwijzen naar de oogarts. Een klein defect of scheurtje in het netvlies kan met laser behandeld worden. Bij een loslating is een operatie noodzakelijk.
Mocht het zo zijn dat de mouches blijven storen, dan is het mogelijk een glasvochtoperatie (vitrectomie) uit te laten voeren. De oogarts verwijdert dan operatief het glasvocht en vervangt het door een andere vloeistof.
Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2013, nummer 3
Literatuurverwijzingen:
