Wanneer consulteren we de tweede lijn? En zou deze consultatie een structurele vorm kunnen krijgen? In Groningen hebben ze daar een mooie oplossing voor gevonden. Lees erover in het interview over telenefrologie. Het nascholingsartikel van internist-endocrinoloog Jan Willem Elte gaat over diabetes en leverfunctie. Overgewicht, te veel, te ongezonde voeding: het leidt tot vervetting van de lever (steatose), met als gevolg een grotere kans op cirrose. Mensen met diabetes hebben een slechtere prognose als er sprake is van steatose. Omgekeerd hebben mensen met steatose meer kans om diabetes te krijgen. Wij kunnen in onze spreekkamers een steentje bijdragen om levers te behoeden voor vervetting en het tij te keren. Onze nieren. Ze zorgen ervoor dat we vele afvalstoffen via de urine kunnen afscheiden en spelen een belangrijke rol bij onze bloeddrukregulatie. De nieren van onze patiënten hebben veel te verduren. Zoals ons redactielid en diabetes-kaderarts Mattees van Dijk beschrijft in zijn artikel over chronische nierschade, heeft bijna een kwart van onze diabetes- en hypertensiepatiënten met nierschade te maken. Bij de rest is het belangrijk om dit te voorkomen. Onder andere door een gezonde leefstijl: zoutbeperking, niet roken, geen NSAID’s en andere schadelijke medicatie gebruiken. Terecht zegt Van Dijk dat wij als praktijkondersteuners hierin een belangrijke rol hebben. Wij geven immers de uitleg en de adviezen en begeleiden de patiënt vervolgens bij de leefstijlverandering die hiermee samengaat. Om dat goed te kunnen doen, moeten we weten wie er tegenover ons zit: hoe kunnen we deze individuele patiënt het best helpen en begeleiden? We moeten onze patiënten de nieren proeven! Wat een mooie uitdrukking. Bijbels van origine: ‘Hy (God) proeft de nieren ende kent de herten.’ En dat is wat wij moeten doen: de patiënt doorgronden, pas dan kunnen we goed helpen. Noem het zorg op maat, individueel zorgplan, zelfmanagement of persoonlijke coaching, what’s in a name. Wat eraan voorafgaat is het leren kennen van de mens tegenover ons. Het ‘de nieren proeven…’ opdat we weten wat voor (orgaan-) vlees we in de kuip hebben.