Inleiding
De huisartsenzorg staat onder druk. Door demografische en maatschappelijke ontwikkelingen is een sterke toename van de zorgvraag te verwachten.1,2 Om de toegankelijkheid en de kwaliteit van de huisartsenzorg te waarborgen, moeten veranderingen worden doorgevoerd. Bakker,3 Linden2 en het ministerie van VWS4 zien taakdelegatie en taakherschikking als een van de mogelijke oplossingen. In de onderzochte praktijk, huisartsenpraktijk Oude Delft, kwam het regelmatig voor dat patiënten met laagcomplexe klachten of gezondheidsvragen niet dezelfde of de volgende dag terechtkonden in de huisartsenpraktijk. Daarom is van januari tot en met mei 2007 een experiment uitgevoerd met een inloopspreekuur door een nurse-practitioner (NP). Wij stelden ons de volgende vragen: ‘Welke patiënten maken gebruik van het inloopspreekuur?’; ‘Met welke gezondheidsklachten komen patiënten op het inloopspreekuur?’; ‘Welke klachten kan de nurse-practitioner zelfstandig afhandelen?’ en: ‘Zijn de patiënten die gebruikmaken van het inloopspreekuur tevreden over de inzet van de nurse-practitioner?’
Nurse-practitioner
Een nurse-practitioner (NP) is een verpleegkundige die een tweejarige opleiding Master Advanced Nursing Practice aan een hogeschool (hbo) heeft gevolgd. Om deze opleiding te kunnen volgen, is een Hbo-V- of MGZ-opleiding en ten minste twee jaar praktijkervaring vereist. Naast verdieping in verpleegkundige vraagstukken en wetenschappelijk onderzoek is diagnostiek, lichamelijk onderzoek en behandeling (inclusief medicamenteuze therapie) onderwezen. De NP is bevoegd en bekwaam om patiënten te onderzoeken, te diagnosticeren en een behandeling voor te stellen.
Huisartsenpraktijk Oude Delft
In de huisartsenpraktijk Oude Delft te Delft waren 3 huisartsen, 3 praktijkassistentes, 2 praktijkondersteuners en 1 nurse-practitioner in parttime dienstverband werkzaam. Dagelijks werkte hier 1 fysiotherapeut; 1 sociaal-psychiatrisch verpleegkundige (SPV) had eenmaal per week spreekuur (allen eveneens werkzaam in de huidige praktijk, Huisartsen Vermeertoren). Er werden per dag gemiddeld 70-80 patiënten gezien op de spreekuren. De praktijk was tijdens het onderzoek gevestigd in de oude binnenstad in Delft.
Methode
Patiënten konden tussen februari en juni 2007 op 3 ochtenden per week van 8:00 uur tot 9:30 uur spontaan binnenlopen, of werden ’s morgens uitgenodigd door de huisarts die in deze periode aan de telefoon zat. Er is bekendheid gegeven aan het NP-spreekuur via de website van de praktijk en via flyers in de wachtkamer. Ook hebben de assistenten patiënten gewezen op het inloopspreekuur. De gegevens van de eerste 150 patiënten werden vastgelegd. De NP registreerde de klacht, de diagnose en of zij het probleem zelfstandig afhandelde. De tevredenheid van de patiënten werd op 2 manieren onderzocht: door het verspreiden van een schriftelijke enquête onder de patiënten die de praktijk bezochten en door het afnemen van een telefonische tevredenheidsenquête onder elke 3e patiënt die het inloopspreekuur van de nurse-practitioner bezocht. Deze telefonische enquête werd afgenomen door een student Bedrijfskunde van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Wat is bekend?
- Een inloopspreekuur vergroot de toegankelijkheid van de huisartsenpraktijk.
- Bij patiënten bestaat een hoge mate van tevredenheid over nurse-practitioners.
- De meeste klachten die worden geuit tijdens een inloopspreekuur, zijn de meest voorkomende klachten in de huisartsenpraktijk.
Wat is nieuw?
- Patiënten komen met uiteenlopende problemen op het inloopspreekuur van een nurse-practitioner.
- De nurse-practitioner huisartsenzorg kan de meeste problemen tijdens een inloopspreekuur zelfstandig afhandelen.
Resultaten
Gemiddeld kwamen er 6 patiënten naar het inloopspreekuur. Vooral patiënten tussen de 15 en 65 jaar maakten hiervan gebruik. De patiënten kwamen bij de NP met 71 verschillende klachten (tabel 1), maar 4 groepen klachten sprongen er echt uit: kno-klachten, klachten aan de luchtwegen, klachten van het bewegingsapparaat, huidproblemen en wonden. De NP handelde 70% (n = 105) van alle klachten zelfstandig af; bij de meest voorkomende gezondheidsklachten was dit 92%. Van alle respondenten vindt 98% het prettig dat er weer een inloopspreekuur is voor eenvoudige gezondheidsklachten. Het vroege tijdstip en het niet hoeven bellen voor een afspraak spraken het meest aan. Slechts 2% van de respondenten maakte vooraf duidelijk liever een huisarts te zien tijdens het inloopspreekuur. Van alle telefonisch benaderde patiënten vertelde n = 47/50 tevreden te zijn over de behandeling door de NP. Geen van deze respondenten had liever een huisarts gezien.
[[tbl:237]]
Beschouwing
De klachten waarmee mensen het NP-inloopspreekuur bezochten, waren vergelijkbaar met eerdere ervaringen.5 Deze klachten konden meestal zelfstandig afgehandeld worden door de NP, met gebruik van de NHG-Standaarden. Dit komt overeen met eerder onderzoek naar taakherschikking van huisarts naar nurse-practitioner.6 Het viel op dat patiënten het geen probleem vonden om bij het inloopspreekuur gezien te worden door de nurse-practitioner. Het belangrijkste was dat ze geholpen werden en ook dat is al eerder vastgesteld.7 Vergelijkend onderzoek, in zowel de Verenigde Staten als Engeland8,9, laat een hoge patiënttevredenheid zien bij behandeling door een nurse-practitioner. De directe toegang tot de NP wordt als laagdrempelig en toegankelijk ervaren.
Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2008, nummer 4
Literatuurverwijzingen:
