Behandeling van astma met inhalatiemedicatie is tegenwoordig doodnormaal, ook in de eerste lijn.
Het is nog maar vijftig jaar geleden dat de eerste inhalator op de markt kwam, de pressurized metered dose inhaler (dosisaerosol) met als vulling isoprenaline, een adrenalinederivaat. Dat middel had een bronchodilaterend effect en werkte goed en snel. De inhaler werd hierdoor enorm populair en was zelfs zonder recept te verkrijgen. Het enthousiasme vervloog snel toen in de jaren zestig het aantal astma-doden met wel vierhonderd procent steeg in Engeland en Wales, waar de inhaler de meeste populariteit genoot. Het werd al gauw duidelijk dat het iets te maken had met de toxiciteit van isoprenaline. Patiënten met een isoprenline-inhaler gebruikten namelijk steeds meer pufjes voor hetzelfde effect, waardoor ze te veel binnenkregen.
Niet lang daarna kwam Salbutamol op de markt, nog steeds het meest bekende astmamiddel. Maar de angst voor bronchodilatator zat velen nog vers in het geheugen en het duurde lang voordat Salbutamol werd geaccepteerd.
En dan was er ook nog cortison, gemaakt uit de bijnier en in 1950 voor het eerst gebruikt voor de behandeling van astma. Deze behandeling werd snel populair, maar verloor weer even snel aan populariteit door de bijwerkingen (osteoporose, diabetes, obesitas).
Onderzoek naar een veiliger gebruik van steroïden leidde in 1970 tot de ontwikkeling van beclometason inhalatiepoeder. Deze ontwikkeling betekende een revolutie in de behandeling van (chronisch) astma, maar bleek niet te werken bij patiënten met ernstig astma. De ontwikkeling van Salmeterol (langwerkend bèta-agonist) in 1988 betekende een volgende doorbraak, al heerste de angst dat Salmeterol door zijn lange werkduur een potentiële verergering van de astma kon maskeren. Pas in 1994 verscheen er een onderzoek waarin een voordeel bleek van de combinatie Salmeterol en inhalatiesteroïden. Zes jaar later nam een groot onderzoek waarin de combinatietherapie werd vergeleken met een hoge dosering inhalatiesteroïden de laatste twijfels weg. Combinatietherapie was effectief en veilig. (KJ)