Het insuline formularium is een klein en handzaam boekje met daarin een actueel en beknopt overzicht van insulines, materialen en start- en doseerschema’s. Door de prettige schrijfstijl en overzichtelijke tabellen, aangevuld met illustraties, is het een praktisch boekje.
Er bestaan meerdere boeken met dezelfde informatie, zoals ‘Protocollaire diabeteszorg, Insulinetherapie in de eerste lijn’ en het ‘Diabetes informatie boek’. Ook de NHG-Standaard geeft informatie over insulinetherapie. Het insuline formularium is dus niet vernieuwend en weinig aanvullend. De bestaande boeken zijn uitgebreider en bevatten informatie over meerdere zaken die van belang zijn bij de behandeling van diabetes. Maar het formularium is compact en daardoor bijvoorbeeld gemakkelijk mee te nemen in de visitetas.
Geen meters
Het formularium besteedt geen aandacht aan meters. Bij diagnostiek had een opmerking over de mogelijke afwijking van handmeters van 10-15% niet misstaan, en ook dat bij grenswaarden zorgvuldige diagnostiek in het laboratorium dient plaats te vinden.
Er is opvallend veel aandacht voor onderzoeken naar insuline detemir, sommige versus insuline glargine. De auteurs beschrijven in ruime mate nieuwe inzichten die niet in de NHG-Standaard van maart 2006 staan. Het is afwachten of de nieuwe onderzoeken betreffende insuline detemir daadwerkelijk zo veelbelovend zijn of dat er sprake is van enige preferentie van de auteurs. Wellicht verschijnen de nieuwe inzichten nog als aanvulling op de NHG-Standaard, of in een nieuwe versie van de Standaard.
De overzichten van insulineprofielen en de bijbehorende pennen zijn overzichtelijk en praktisch. Hetzelfde geldt voor het overzicht van insulinepensystemen, hoewel dit veelal overlapt met het eerdere schema. De stukken over injectietechnieken en naalden zijn duidelijk. Bij onderwerpen als de plooitechniek en naaldlengte, vraag ik mij af of hier bewijs voor is. Er bestaan daarover in het land verschillende opvattingen.
De startschema’s geven een prettig houvast. Er is makkelijk terug te vinden wat te doen in de verschillende situaties. De bijzondere situaties zijn een leuke aanvulling. Ik mis daarbij informatie over insulinetherapie tijdens ramadan, en onderzoeken waarbij patiënten nuchter moeten zijn; situaties die in de dagelijkse praktijk frequent voorkomen.
Samenvattend is het insuline formularium een handzaam boekje waarin bestaande informatie overzichtelijk is gebundeld en snel en makkelijk is na te zoeken. Praktisch voor onderweg en op visite, weinig toevoegend aan reeds bestaande boeken.
Tot slot en hopelijk ten overvloede: insulinetherapie leer je niet uit een boekje. Via cursussen en oefenen onder deskundige begeleiding raak je erin thuis. Casuïstiek en knelpunten bespreken met ervaren internisten, huisartsen en collega praktijkondersteuners geeft ervaring. Daarbij is het insuline formularium een handig naslagwerkje.
Bas Janssen
Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2008, nummer 4
Literatuurverwijzingen:
