Op het moment dat ik dit schrijf, verblijf ik in een dorp in Cappadocië, in de binnenlanden van Turkije. Ik pas op het huis en de twee honden van een vriendin. Haar honden zijn huisdieren. Een vreemd begrip in deze streken, want over het algemeen zijn honden hier zwerfdieren.
Als ik de honden van mijn vriendin uitlaat, lopen er vaak een aantal zwerfhonden mee. Gelukkig vriendelijk en speels van aard. Maar wat als een hond mij bijt? Ik heb zelf verband- en ontsmettingsmiddelen meegenomen, maar stel dat de wond te erg is om zelf te behandelen, waar moet ik dan naartoe?
Huisartsen bestaan hier niet. Als er iets aan de hand is, ga je hier meteen naar een specialist in een ziekenhuis. En dan moet je ook nog kiezen tussen een openbaar en een particulier ziekenhuis. Het laatste biedt goede zorg, maar is duur en je moet het zelf betalen. Voor de mensen hier lijkt me dat moeilijk: het is toch niet altijd duidelijk naar welk soort specialist je moet gaan met je aandoening?
Ook kunnen in andere landen de medisch-inhoudelijke inzichten verschillen van die van ons. Er is geen sprake van een wereldwijde basis voor goede gezondheidszorg. In lang niet elk land vormen dezelfde op wetenschap gefundeerde richtlijnen de basis van de gezondheidszorg. Volgens de NHG-Standaard Cardiovasculair Risicomanagement behoren bètablokkers bijvoorbeeld tot de behandeling van cardiovasculaire aandoeningen. Een vriend van mij was zijn bètablokkers vergeten op vakantie op Mallorca. Hij ging naar een arts voor een recept en werd daarna naar het enige ziekenhuis op het eiland verwezen waar achter slot en grendel de bètablokkers werden bewaard, als drugs van het ergste soort. Hij kreeg ze maar met moeite mee, ondanks het recept. Daar was het blijkbaar niet gebruikelijk om bètablokkers voor te schrijven.
Het kan natuurlijk altijd nog beter, maar in vergelijking met andere landen hebben we weinig te klagen over de Nederlandse gezondheidszorg. Huisartsenpraktijken zijn de eerste aanspreekpunten voor patiënten met gezondheidsvragen. Huisartsenpraktijken bieden generalistische, op wetenschap gebaseerde zorg, op de patiënt afgestemd; en als de patiënt toch naar de specialist moet, verwijst de huisarts gericht naar de juiste specialist.
Werkbare wetenschap
Als geen ander biedt een praktijkondersteuner generalistische, persoonsgerichte zorg. Daartoe behoort ook het verlenen van preventieve zorg door het geven van leefstijladviezen om (complicaties bij) chronische aandoeningen te voorkomen.
Wat hebben we aan de wetenschap als we die niet kunnen vertalen naar concrete adviezen aan de patiënt? Om patiënten de tools aan te reiken voor een goede leefstijl, zullen we ze eerst moeten vertellen wat ze het beste kunnen doen en laten.
Zo is uit wetenschappelijk onderzoek gebleken dat de visvetzuren EPA en DHA (omega-3 vetzuren) en visconsumptie het optreden van coronaire hartziekten en beroerte verlagen.1 Er zijn ook omega-3 vetzuren van plantaardige bronnen en dus ook meervoudig onverzadigde vetten: een minimum aantal milligrammen daarvan per dag is een must voor iedereen, ook voor de patiënt die af moet vallen. Als je tegen je patiënt zegt: ‘Eet meer meervoudig onverzadigde vetzuren’, zal hij je waarschijnlijk glazig aankijken. Concrete adviezen werken beter dan moeilijke woorden. Welke voedingsmiddelen moet je aan de patiënt adviseren? Daarvoor biedt het artikel van Van der Drift over voedingsvetten goede handvatten.2 Gebaseerd op de wetenschap en met een praktische inslag, zodat wij patiënten gericht kunnen adviseren welke voedingsmiddelen ze moeten nemen om aan hun dagelijkse portie meervoudig onverzadigde vetten te komen.
Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2012, nummer 4
Literatuurverwijzingen:
