Alleen aandacht voor afvallen?
Die aandacht voor afvallen, of anders gezegd: overgewicht, speelt in ons hele takenpakket een belangrijke rol. Bijna in elk consult komt het onderwerp gewicht wel ter sprake. De patiënt weet vaak best waar de schoen wringt: te weinig beweging en verkeerde voedingsgewoontes. Het is en blijft dan ook een hele kunst om patiënten zover te krijgen dat ze zelf over het nut van afvallen beginnen tijdens het consult en er daadwerkelijk mee aan de slag gaan.
Maar er is ook een keerzijde van de medaille. Niet alleen overgewicht heeft zo zijn risico’s, ondervoeding kan ook voor problemen zorgen. Recent verscheen daarom de LESA Ondervoeding. Deze Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak bevat richtlijnen voor het vroegtijdig signaleren, diagnosticeren en verlenen van zorg aan volwassen patiënten met (risico op) ondervoeding in de eerste lijn. Er is sprake van ondervoeding als iemand meer dan 5% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste maand heeft, meer dan 10% in het afgelopen halfjaar, of een BMI kleiner dan 18,5 (tot 65 jaar) of kleiner dan 20 (65-plussers). Bij een aantal chronische ziekten is het van belang om alert te zijn op ondervoeding: COPD, CVA, decubitus, dementie en hartfalen. Bij deze chronische ziekten kan ondervoeding zorgen voor een grotere kans op complicaties en sterfte.
Het gaat hier om een groep mensen die ook bij de praktijkondersteuner op het spreekuur komt. Zijn we ons voldoende bewust dat ondervoeding bij deze patiënten aanwezig kan zijn, of zijn we zo gefocust op andere zaken dat we het niet signaleren? En als we het al signaleren, wat moeten we er dan precies mee? Het artikel van Evers en anderen, dat je in deze aflevering kunt lezen, pleit voor vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in de huisartsenpraktijk bij chronische ziektes. Met name bij de herkenning kan de praktijkondersteuner een rol spelen; het artikel geeft hiervoor een aantal concrete aandachtspunten en een eenvoudig signaleringsinstrument.
Goede voornemens
Met alle informatie over ondervoeding kun je direct aan de slag in de praktijk. Let hierbij wel op dat het onderwerp gewicht niet de boventoon gaat voeren. Heb oog voor de hele patiënt. In de decembermaand zal het zeker niet zo zijn dat elke patiënt het gewicht hoog op de agenda heeft staan. Het kan in ieder geval geen kwaad om alvast de goede voornemens voor het nieuwe jaar te bespreken. Wie weet komt de patiënt dan toch zelf met ideeën zoals afvallen, stoppen met roken en meer bewegen. Voorlopig blijft er nog genoeg werk aan de winkel als het om gewicht gaat, ook in 2011!
Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2010, nummer 6
Literatuurverwijzingen:
