Onderzoek

Opzet De onderzoekers berekenden niet alleen de effecten van de dagelijkse appel of statine op sterfte door cardiovasculaire aandoeningen, maar ook de bijwerkingen en de kosten van beide methoden. Ze gebruikten hiervoor een computermodel, waarin ze gegevens uit andere onderzoeken invoerden. Het effect van statine op sterfte aan een hart- of vaatziekte haalden ze uit de Cholesterol Treatment Trialists’ meta-analysis. Die meta-analyse toonde aan dat het verlagen van het cholesterol door middel van een statine de vasculaire sterfte verlaagt met 12% per elke mmol/l verlaging van het LDL-cholesterol en dat, bezien over een jaar, het LDL-cholesterol gemiddeld 1,08 mmol/l daalt. Ze haalden er ook gegevens uit over de bijwerkingen van statine (spierpijn, rhabdomyelyse en diabetes mellitus). Voor informatie over het appelgebruik konden ze putten uit meta-analyses over de voeding van de gemiddelde Engelsman. En prijsinformatie over appels kregen ze van het Department for Environment, Food and Rural Affairs.

Resultaten De onderzoekers gingen ervan uit dat 17,6 miljoen mensen boven de 50 jaar een statine zouden gaan slikken, aannemende dat – als het een ‘echt’ onderzoek zou zijn – 70% van alle proefpersonen tot aan het eind van het onderzoek mee zou doen. Als primaire preventie zou dit resulteren in een jaarlijkse reductie van 9600 doden aan cardiovasculaire aandoeningen. Als ditzelfde aantal mensen elke dag een appel zou eten (bij gelijk blijvende totale calorie-inname), zou dat 8800 doden door cardiovasculaire aandoeningen kunnen schelen.
Beide aantallen zijn significant. Als iedereen boven de 50 jaar aan de statine gaat, betekent dit wel 1200 gevallen van spierpijn, 200 gevallen van rhabdomyolyse en 12.300 gevallen van diabetes mellitus extra. Van appels zijn geen bijwerkingen bekend, of het moest zijn: “Zo af en toe stress door een rotte appel, of de vreselijke ervaring van een halve worm waarvan je de andere helft blijkbaar al hebt opgegeten” (Engelse humor?). Jammer genoeg is de dagelijkse appel veel duurder dan de statine (in december 2013 ongeveer 100 euro).

Commentaar

Een computersimulatie geeft natuurlijk een ander beeld dan een onderzoek met echte proefpersonen, maar je kunt wel concluderen dat een statine per dag voor alle 50-plussers het aantal sterfgevallen door cardiovasculaire aandoeningen verlaagt. Of je werkelijk van al die mensen mag verwachten dat ze dagelijks een statine slikken, daarover kun je van mening verschillen.
Laten we liever investeren in publiekscampagnes voor gezonde voeding. Een mooie taak voor de overheid? Relatief simpele aanpassingen in het voedingspatroon voorkomen blijkbaar al doden door cardiovasculaire aandoeningen. Eerlijk gezegd denk ik niet dat het per se om appels gaat, maar om groente en fruit in het algemeen. Wel werd er in dit onderzoek van uitgegaan dat de calorie-inname constant bleef, dus dat deelnemers voor de appel iets anders lieten staan. Een verschuiving in de voeding dus, richting groente en fruit?