Context Hypertensie is een risicofactor voor hart- en vaatziekten bij vrouwen, in het bijzonder bij vrouwen afkomstig uit Afrika. Net als mannen worden vrouwen met hypertensie behandeld om te voorkómen dat ze hart- en hersenschade oplopen. Deze veronderstelling is echter voor het grootste gedeelte gebaseerd op onderzoek bij mannen. Daarom is het belangrijk om het preventieve effect van de behandeling van hypertensie te onderzoeken bij vrouwen met verschillende leeftijden en etniciteit.
Klinische vraag Hoe effectief zijn antihypertensiva bij vrouwen van verschillende leeftijden en etnische afkomst?
Conclusie auteurs Zowel bij jongere en oudere blanke vrouwen als bij vrouwelijke immigranten is het behandelen van hypertensie effectief. Dat wil zeggen dat er minder doden zijn, minder CVA’s, minder agina pectoris en minder spataderen. Het meeste baat hebben Afrikaanse immigranten, gevolgd door blanke vrouwen ouder dan 55 jaar. Number needed to treat voor CVA bij Afrikaanse immigranten is 39, bij blanke vrouwen > 55 jaar 78 en bij blanke vrouwen < 55 jaar 264. Dit getal geeft weer hoeveel personen je moet behandelen om voor 1 persoon voordeel op te leveren. Beperking Het aantal jonge vrouwen was gering en bovendien was de follow-uptijd bij de meeste onderzoeken kort (2 tot 2,5 jaar). Wellicht is er dus in werkelijkheid meer preventief voordeel voor jonge vrouwen.
Bron Quan AP, Kerlikowske K, Gueyffier F, Boissel JP, INDANA Investigators. Pharmacotherapy for hypertension in women of different races. Cochrane Database of Systematic Review 2000, Issue 2. Art.No: CD002146.DOI: 10.1002/14651858. CD002146.
De review bevat 11 onderzoeken met in totaal 23.000 deelnemers.
Commentaar
Dit literatuuronderzoek is netjes gedaan. Het beperkte aantal onderzoeken resulteert uiteindelijk in een onderzoekspopulatie van 23.000 vrouwen, wat voldoende groot is om tot betrouwbare uitkomsten te komen. Voor de (huisarts)geneeskunde is dit een erg belangrijk onderzoek. Het snijdt een groot probleem aan, namelijk dat er veel te vanzelfsprekend van wordt uitgegaan dat een therapie die voor mannen effectief is, dat ook wel voor vrouwen zal zijn. En dat is zeker niet altijd het geval. Een mooi voorbeeld is de effectiviteit van digoxine, dat bij hartfalen bij vrouwen eerder schadelijk is dan dat het gezondheidswinst oplevert. Voor de praktijk betekent de huidige review dat we bij zwarte vrouwen, zowel jong als oud, vaker de bloeddruk moeten meten en ook niet moeten aarzelen om die te behandelen. Hetzelfde geldt voor vrouwen ouder dan 55 jaar. Dat ondersteunt mijn pleidooi om bij vrouwen met overgangsklachten ook de bloeddruk te meten. Niet alleen kan een hoge bloeddruk overgangsklachten verergeren of nabootsen, maar het vinden en behandelen blijft volgens dit literatuuronderzoek ook zinvol.
Er is nog geen helderheid of ook jongere vrouwen baat hebben bij een consequente behandeling van hoge bloeddruk. De aantallen jonge vrouwen zijn te klein om conclusies te kunnen trekken. Voor deze groep zal men dus voorzichtigheid moeten betrachten.
In de huidige richtlijnen over hypertensie wordt te weinig het verhoogde risico op hypertensie bij zwarte vrouwen benadrukt. Ook kan op basis van dit literatuuronderzoek meer aandacht besteed worden aan de effectiviteit ter voorkoming van een beroerte (CVA) bij witte vrouwen boven het 55ste levensjaar.
Mijn conclusie is dat behandeling van hoge bloeddruk effectief is bij vrouwen, met name van Afrikaanse afkomst en boven de 55 jaar. Het blijft van belang om hierbij alle cardiovasculaire risicofactoren te betrekken om een betrouwbaar prognostisch profiel te kunnen samenstellen.
Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2011, nummer 5
Literatuurverwijzingen:
