In 2014 kregen bijna twee miljoen patiënten een protonpompremmer voorgeschreven. Omdat het middel ook zonder recept verkrijgbaar is, ligt het werkelijke gebruik hoger.
Een eerder verschenen literatuuronderzoek in het Canadian Medical Association Journal over bijwerkingen van PPI’s geeft een overzicht van de bijwerkingen. De onderzoekers deelden de gevonden risico’s in drie groepen in: interacties met andere medicijnen, niet-infectieuze complicaties en infectieuze complicaties. Uit de eerste groep is de interactie met clopidogrel het bekendst, maar interacties met schildklierhormoon, chemotherapie en antivirale of antischimmelmedicatie komen ook voor. In de groep niet-infectieuze complicaties staan: dementie, acute interstitiële nefritis, tekorten aan vitamine B12, ijzer en magnesium door malabsorptie, het reboundeffect en osteoporose door slechte opname van calcium. Bij de infectieuze complicaties komt vooral maagdarminfectie voor.
Onlangs werd bekend dat ook chronisch nierfalen (CNF) kan worden toegevoegd aan deze lange lijst van bijwerkingen. Uit een onderzoek in de Journal of the American Medical Association (JAMA) blijkt dat PPI-gebruikers een grotere kans hebben op CNF.
Bij herhaald onderzoek bleek het absolute risico om na tien jaar CNF te krijgen onder PPI-gebruikers 15,6% en onder niet-gebruikers 13,9% te zijn. Dit risico wordt groter bij hogere doseringen. De bijwerking ontstaat waarschijnlijk door het herhaaldelijk optreden van acute nierschade en door hypomagnesiëmie wegens verminderde opname.
Hoewel wij geen PPI’s voorschrijven, zien wij wel veel patiënten met deze medicatie. Ook krijgen we vaak vragen over het gebruik. De POH kan in dit soort situaties meedenken en overleggen met de huisarts of de voordelen van een behandeling met PPI’s opwegen tegen de mogelijke nadelen.

Annemieke de Jong