Vitamine D speelt een rol bij de opname van calcium in de botten. In de Verenigde Staten deed men een onderzoek naar het effect van extra vitamine D op het ontstaan van osteoporose bij postmenopauzale vrouwen met een vitamine D-tekort. Zelfs een zeer hoge dosis vitamine D bleek geen invloed te hebben op het ontstaan van osteoporose.

De Nederlandse Gezondheidsraad geeft postmenopauzale vrouwen het advies om 400 eenheden vitamine D per dag extra te nemen, te verdubbelen na het bereiken van de 70-jarige leeftijd. De optimale hoeveelheid vitamine D staat echter nogal ter discussie. Eerder dit jaar, in TPO nummer 3 (juni), publiceerden we een artikel van Ferdinand Schreuder waarin gepleit werd voor een hogere dosering vitamine D voor mensen met een matig tot hoog fractuurrisico.
Deelnemers aan het Amerikaanse onderzoek waren 230 postmenopauzale vrouwen van onder de 75 jaar. Ze hadden geen osteoporose, maar wel een aangetoond vitamine D-tekort, met 25(OH)D-spiegels van 14 tot 27 ng/ml. De vrouwen kregen gedurende een jaar ofwel een placebo, ofwel een hoge dosis vitamine D van 100.000 eh/mnd, ofwel een gemiddelde dosis van 800 eh/dag. Vervolgens werd gekeken wat het effect was op calciumopname in de botten, botminerale dichtheid, spierfunctie en valrisico. Alhoewel de vrouwen die een hoge dosis vitamine D hadden gekregen een iets betere calciumopname bleken te hebben dan de anderen (1% verbetering versus verslechtering van 2% (gemiddelde dosis) en 1,3% (placebo), bleek er na een jaar geen relevant verschil te zijn op de andere gemeten waarden.
Het lijkt er dus op dat de calciumopname aanzienlijk moet verbeteren om van invloed te zijn op het uiteindelijke fractuurrisico. Meer dan zelfs een hoge dosis vitamine D kan bewerkstelligen. De onderzoekers kunnen het advies van de Gezondheidsraad daarmee dus niet boekstaven. De vraag blijft of extra vitamine D gedurende een tijd langer dan een jaar wellicht toch gunstig is bij het voorkomen van osteoporose. Ook speelt een tekort aan vitamine D een rol bij diverse andere aandoeningen en klachten. Kortom, geen reden om van het advies van de Gezondheidsraad af te willen wijken, wel een reden om verdere onderzoeken op dit gebied op de voet te willen blijven volgen.
Paola Gerritsen