Rob Dijkstra, directeur van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), schreef er een opinieartikel over in Medisch Contact. Zorgverzekeraars eisen rapportages, ofwel cijfers over indicatorensets die zijn opgesteld naar aanleiding van NHG-Standaarden. Deze sets kunnen tientallen indicatoren bevatten. Aanbevelingen uit de standaarden worden hiermee als het ware gepromoveerd tot vereisten. Het gevolg daarvan is overmatige aandacht voor het registreren van gegevens. Dit gaat ten koste van rechtstreeks, persoonlijk patiëntencontact, zo stelt Dijkstra.
Het NHG gaat ervan uit dat de standaarden leidend zijn, maar dat er gemotiveerd van af kan worden geweken. Om persoonsgerichte zorg te kunnen geven aan individuele patiënten is meer nodig dan standaarden en protocollen, dat beseft ook het NHG. Onder andere via de actie Het roer moet om (zie www.hetroermoetom.nu) klinkt steeds sterker de roep van bezorgde huisartsen om een eind te maken aan wat ze noemen ‘de grenzeloze verzameldrift van nutteloze data’, desnoods door te stoppen met het uitgeven van de NHG-Standaarden.
Zo ver wil Rob Dijkstra niet gaan. Hij stelt dat zowel de behandelaar als de patiënt het recht heeft om te weten wat de laatste stand van de wetenschap is, om op basis daarvan samen beslissingen te kunnen nemen. Daarvoor zijn de standaarden een goed hulpmiddel. Hij wil benadrukken dat de standaarden niet misbruikt mogen worden om huisartsen op af te rekenen. Daarom pleit hij voor de volgende drie maatregelen: 1) het NHG gaat per standaard kritisch na welke indicatoren de kern van de betreffende zorg aangeven; 2) er moet duidelijk onderscheid worden aangebracht in de standaarden tussen zorg uit het basistakenpakket of uit aanvullende zorg; 3) er moet onderzocht worden of er een beter alternatief is voor de indicatoren om inzicht te krijgen in de kwaliteit van zorg die huisartsen bieden.
Ik kan me alleen maar aansluiten bij deze oproep om de standaarden niet te gebruiken voor doeleinden waarvoor ze niet gemaakt zijn. Hopelijk wordt er gehoor aan gegeven. Dan kunnen praktijkondersteuners zich weer gaan focussen op mensen in plaats van op nummertjes en hokjes.

Paola Gerritsen