Als je elf jaar werkt als praktijkondersteuner in dezelfde praktijk, bouw je een aardige band op met mensen. Ik vind dat je daarin soms best iets van jezelf mag vertellen. Het is geen verplichting maar ook niet “uit den boze”. Natuurlijk deel je met de ene patiënt meer dan met de andere, zo is dat nu eenmaal.
Al jaren ken ik Nico. Hij is diabetespatiënt en niet een van het trouwste soort. In mijn top tien van niet-trouwe klanten scoort hij hoog. In de lijst van slecht ingestelde diabeten staat hij stevig in de top drie. Zijn laboratoriumuitslagen worden door mij meestal voorzien van het commentaar “beroerd gereguleerde diabetes”. Zijn andere uitslagen zijn ook allemaal slecht. Verder maken hartfalen, een myocardinfarct, een ernstige nierfunctiestoornis waarvoor eigenlijk dialyse geïndiceerd is en pleuravocht met verdenking maligniteit het beeld van Nico compleet. Maar Nico gaat nooit vaker dan één keer naar een specialist en vervolgafspraken komt hij niet na.
Door de jaren heen is de gezondheid van Nico zoals we die zien in problemen en cijfers, dramatisch achteruit gegaan. Bijzonder om te zien dat zijn ervaren gezondheid en performance steeds beter worden. Kwam hij jaren geleden nog met benen vol vocht en hijgend in zijn scootmobiel aangereden, tegenwoordig verschijnt hij slank en wandelend, als hij komt.
Eenmaal per jaar wil hij wel komen, vaker niet. Ik doe ook geen pogingen meer.
Nico luistert wel naar adviezen maar volgt ze nooit op. Al mijn tactieken, ideeën en mogelijkheden om ook maar iets bij hem te bereiken, zijn mislukt. De frustratie ben ik allang voorbij. Ik maak het meestal gezellig met hem en klets over het verleden en wat hij belangrijk vindt. Hij heeft jarenlang een goedlopend hotel-restaurant gehad, maar door wat tegenslag aan het eind is hij met schulden achtergebleven. Hij heeft elf! kinderen bij twee vrouwen, dus zijn hobby is mij wel duidelijk. Een van zijn kinderen is met een bekende Nederlander getrouwd en zo komt Nico nog wel eens op een leuk feestje. Verder is het contact met zijn kinderen en zijn 25 kleinkinderen slecht. Hij ziet ze nauwelijks. Zijn tweede huwelijk brengt hem geen vreugde meer. Hij is wel klaar met het leven en niet voornemens ook maar iets te ondernemen dat levensverlengend kan werken. ‘Ik zoek de dood niet op, maar als hij langs wil komen is hij meer dan welkom’, zegt hij met enige regelmaat. Een even treffende als tragische opmerking, zoals ik het ervaar. Onze gesprekken zijn fijn maar voor mij weinig diepgaand.
Laatst was Nico weer op consult. Na onze gebruikelijke rituelen en verplichtingen en een gezellige kop koffie was ik bezig het consult te beëindigen. ‘Bijna trouwdag’, zei hij ineens. Ik keek hem aan en vroeg hoeveel jaar hij dan getrouwd was. ‘Ik niet, jij! Je bent binnenkort toch acht jaar getrouwd?’ Ik heb er vast heel dom uitgezien met mijn open mond van verbazing. Hij informeerde nog even door naar mijn kinderen, wist precies hoe oud ze waren en informeerde naar school en hoe het ging. Nico was uitstekend op de hoogte van wat je van kinderen op die leeftijden kan verwachten en vroeg hoe mijn kinderen ervoor stonden.
Nooit gemerkt dat ik zoveel met hem heb gedeeld. Geen moment voelde het vervelend of te dichtbij. Warme hartelijke interesse, van een man van wie ik het nooit had verwacht. Waarom heeft deze man geen leuke band met zijn eigen kinderen en kleinkinderen, vroeg ik mij af, terwijl enig meelijgevoel zich aan mij opdrong. Voor ik de vraag kon stellen was Nico alweer weg. Ik weet dat het een jaar duurt voor ik hem deze vraag kan stellen, eerder komt hij niet.
Ik gun Nico dat hij zijn warmte en interesse kan delen en benutten zolang de dood hem niet bezoekt. In de aanbieding: leuke tweedehands opa (licht beschadigd). Tegen elk aannemelijk bod. Geen garantiemogelijkheden.

Bas Janssen