Onderzoek
Doel Inzicht krijgen in gewichtsverandering bij ex-rokers in de maanden na de stopdatum, ongeacht of ze met behulp van nicotinevervangende middelen of medicijnen stoppen, of op eigen kracht.
Methode De onderzoekers bekeken 62 onderzoeken over stoppen met roken, opgenomen in het Central Register of Controlled Trials en in de Cochrane database. Het betrof onderzoeken van populaties in Noord-Amerika, Europa of Australië en in Oost-Aziatische landen, met de volgende interventies: medicamenteuze handelingen (met nicotinevervangende middelen, bupropion en varenicline), beweegadvies en gewichtsverandering. Het effect van de interventies werd steeds vergeleken met groepen die stopten zonder behandeling. Gewichtsverandering tot 12 maanden na het stoppen was meestal een van de uitkomstmaten; als dat niet zo was konden medewerkers aan het onderzoek de gevraagde gegevens nog aanleveren. Van de onderzoeken die meer bewegen inzetten als middel bij stoppen met roken, werd alleen de controlegroep bekeken (dus de groep zonder meer beweging). Meer bewegen kan natuurlijk gewichtsvermindering tot gevolg hebben, en dat zou de resultaten van het onderzoek kunnen vertroebelen. De onderzoekers berekenden de gemiddelde gewichtsveranderingen bij mensen die 1, 2, 3, 6 en 12 maanden daarvoor waren gestopt.
Resultaten Uit de 62 onderzoeken bij ex-rokers zonder behandeling bleek dat 12 maanden na de stopdatum ex-rokers in gewicht waren aangekomen, maar dat er ook mensen waren afgevallen. Zestien procent verloor gewicht, 37% kwam minder dan 5 kg aan, 34% kwam tussen de 5 en 10 kg aan en 13% kwam meer dan 10 kg aan.
De gemiddelde gewichtsvermeerdering bij mensen die 1 maand waren gestopt was 1,12 kg (95%-BI 0,76-1,47). Na 2 maanden stoppen was de gewichtsvermeerdering 2,26 kg (95%-BI 1,98-2,54), na 3 maanden 2,85 kg (95%-BI 2,42-3,28), na 6 maanden 4,23 kg (95%-BI 3,69-4,77) en na 12 maanden 4,67 kg (95%-BI 3,96-5,38).
Deze gegevens bleken ook te kloppen voor mensen die met behulp van medicijnen stopten met roken. Angst om dikker te worden had geen effect op de uitkomsten.
Discussie
Dit onderzoek laat zien dat niet iedereen in gewicht aankomt. Als men wel aankomt zitten er grote variaties in. Na 12 maanden is zo’n 16% van de ex-rokers gewicht verloren. Gemiddeld komen ex-rokers tussen de 4 en 5 kg aan; het meest in de eerste 3 maanden na de stopdatum. Zestien procent van de ex-rokers komt meer dan 10 kg aan.
Wat betekenen deze resultaten voor de zorgverlening? Vier tot vijf kg aankomen is meer dan in de meeste folders over stoppen met roken staat. Bovendien is het meer dan de meeste rokers voor lief zullen nemen. Met de gegevens uit dit onderzoek kunnen rokers beter worden voorgelicht. Bovendien heeft het klinische implicaties. Uit dit onderzoek wordt duidelijk dat sommige mensen zoveel zullen aankomen dat ze een verhoogd risico hebben op diabetes of op andere ernstige complicaties.
Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2012, nummer 5
Literatuurverwijzingen:
