De telefoon gaat. Of ik even de familie van mevrouw Van Bon te woord kan staan. Vaak gaat er bij mij een lampje branden als ik een naam hoor. Ik ben associatief ingesteld. Nu blijft het aardedonker in mijn hoofd. Ze komt vanmiddag om half drie, hoor ik de assistente zeggen. Ik kijk in mijn agenda. Half drie, mevrouw Van Bon, 63 jaar, ‘nieuwe patiënt’ staat erbij.
“Met Anja van Bon. Vanmiddag gaat u mijn moeder zien en ik wil u even waarschuwen.” Allerlei beelden flitsen door mijn hoofd. Een ramp in aantocht? Een doorgedraaide, op hol geslagen, bejaarde patiënt op weg naar het gezondheidscentrum? De dochter in de functie van nationaal coördinator terreurbestrijding? Voor ik überhaupt een vraag kan stellen volgt er nieuwe informatie. “Mijn moeder is een extreem lastig mens. Ze heeft een enorm wantrouwen naar alles wat met gezondheidszorg te maken heeft. Ze vertelt u nooit wat u horen wilt en laat ook het achterste van haar tong niet zien. U zal dus goed op uw hoede moeten zijn als u al haar klachten, en dat zijn er heel veel, wilt horen. Ik vind dat u dat even moet weten.”
Het is duidelijk, ik heb een zeer bezorgde dochter aan de lijn. Wellicht ietwat bemoeizuchtig. Ik vraag me af of ik de huisarts van mijn ouders zou waarschuwen als een van de twee langs zou gaan. Ik denk het niet. Ik vraag of moeder weet dat ze belt. De stilte verraadt het antwoord. Ze zal het moeder wel vertellen als ze haar vanmiddag spreekt. Terwijl ik ophang, denk ik na over dit telefoontje. Als dochterlief vanmiddag niet tevreden is, gaat ze dan weer bellen? Of belt moeder dan om te waarschuwen dat haar dochter onderweg is naar het gezondheidscentrum? Familiair belast zeg maar. Een gewaarschuwd mens telt voor twee, dus ik besluit mijn best te gaan doen vanmiddag. Extra alert, dus op voorhand bevooroordeeld en op mijn hoede. Alle ingrediënten voor een waardeloos consult dat alleen maar op een fiasco uit kan lopen. Maar deze ballast is nu eenmaal over me uitgestrooid en dat krijg ik niet makkelijk meer afgeworpen.
Mevrouw Van Bon is een vreselijk mens. Grijs, humeurig, doorrookt, en een zure blik in haar ogen. Gekleed in het zwart met een leren halflange jas. Een afschrikwekkend beeld. Ze komt tot de geelgerookte tanden toe bewapend binnen. “Mijn dochter heeft u gewaarschuwd neem ik aan?”, bitst ze me nors toe. Dat is onze kennismaking. Ik besluit direct de aanval te zoeken. Een reactie die ik, al zou ik het willen, niet kan onderdrukken. “Ik neem aan dat de balie u voor mij heeft gewaarschuwd?” De grijze dame ploft in de stoel, taxeert me met haar ogen van boven naar onder en weer terug. Een grijns breekt door, van oor tot oor. Het ijs is duidelijk gebroken, de terreurdreiging verlaagd.
Mevrouw Van Bon en ik zijn ruim een half jaar met elkaar op stap. Bij een consult stoeien we. We zoeken continu naar wie de meest snedige opmerking kan maken, het scherpst uit de hoek kan komen. Maar met vol respect voor elkaar, zoals we in de eerste vijftien seconden dat we elkaar zagen zonder woorden hebben afgesproken. De bevindingen tot nu toe? COPD GOLDII, bewegingsarmoede, roken. De resultaten? Gestopt met roken! Al drie maanden. Een kansloze missie dacht ik, toen ik erover begon.
Geen enkele missie is kansloos als je de kans grijpt om elkaar te leren kennen, respect te tonen en begrip. Zelfs met een vooroordeel door informatie die je liever niet had geweten. Zelfs door mijn vertroebelde blik zag ik nog helder. Mazzel? Ja! Maar zonder geluk vaart niemand wel.

Bas Janssen