Commentaar

Huisarts en praktijkondersteuner kunnen rokers helpen bij het stoppen met roken. Verschillende farmacologische hulpmiddelen zijn bewezen effectief: nicotinevervangende middelen, varenicline, bupropion en nortriptyline. Een combinatie van deze middelen met gedragsmatige ondersteuning in de vorm van persoonlijke en/of telefonische consulten geeft de beste resultaten. De belangrijkste componenten van een dergelijk consult zijn de motivatie van de roker vergroten door de nadelen van roken en de voordelen van stoppen benoemen, de eigen effectiviteitsverwachting van de roker verhogen door eerdere stoppogingen te evalueren, de roker goed voorbereiden op de nieuwe stoppoging, en de roker vaardigheden aanleren om gevaarlijke momenten van terugval te herkennen en hierop gepast te reageren.
Bij telefonische ondersteuning maakt het geen verschil of je de rokende patiënt via zijn mobiele of vaste telefoon benadert. Het enige voor de huisartsenpraktijk relevante voordeel van mobiele telefonie is dat je de rokende patiënt overal en op gewenste tijdstippen kan bereiken. Dit is interessant voor de timing van de ondersteunende gesprekken met de patiënt (bijvoorbeeld op de geplande stopdag). De nieuwe Cochrane-review van Whittaker et al. legt de nadruk echter op het massaal versturen van geautomatiseerde sms-berichten; dit zal in een huisartsenpraktijk zelden voorkomen.
Een oudere Cochrane-review (Stead et al., 2006) over telefonische ondersteuning bij stoppen met roken bevat duidelijk bewijs dat proactieve telefonische ondersteuning hierbij effectief is (65 gerandomiseerde experimenten bij in totaal 73.000 proefpersonen). Bijzonder relevant voor de praktijkondersteuner is dat telefonische ondersteuning het effect van de behandeling vergroot, ook als aanvulling op farmacotherapie of eenmalig advies door de huisarts.
Het leveren van voldoende nazorg is essentieel om patiënten optimaal te ondersteunen bij hun stoppoging. Het is niet reëel grote effecten te verwachten van het kort spreken met een roker en hem naar huis te sturen met een recept voor stoppen-met-roken medicatie. Het is van belang de roker goed voor te bereiden op de stopdag en afspraken te maken over een nazorgtraject in de vorm van persoonlijke en/of telefonische ondersteuning. Meer contacten tussen patiënt en hulpverlener en een langere duur van het nazorgtraject (tot bijvoorbeeld één jaar) vergroten immers de effectiviteit van de stoppen-met-roken behandeling. Een dergelijk nazorgtraject leent zich bij uitstek voor de praktijkondersteuner.