Het NHG vindt aparte elektronische patiëntendossiers voor diabeteszorg onwenselijk. Hier is Diagnosis4Health (D4H), leverancier van categorale dossiers, het helemaal mee eens. Het NHG geeft op de vorige pagina’s aan hoe zaken zouden moeten werken, maar de realiteit is dat de HIS’sen dit nog helemaal niet kunnen. We weten na 3 jaar ervaring in 400 praktijken dat ons categorale elektronische diabetesdossier nog te verbeteren valt, maar we weten ook dat praktijken hiermee wel op een adequate manier de diabetes(keten)zorg kunnen leveren. Vrijwel alle betrokkenen zijn tevreden over de werkwijze en de software, en bovendien verbeteren de kwaliteit van het zorgproces en de zorgresultaten structureel.

Elk huidig HIS kan het functioneren van huisarts en praktijkmedewerkers ondersteunen. Zo bevat het HIS alle relevante patiëntinformatie en heeft het veel functies die het leven van de huisarts en praktijkondersteuner makkelijker maken. Maar de werkwijze van de huisarts verandert: zij delegeert routinetaken en moet inzichtelijk maken wat zij doet. Haar patiënten ontvangen multidisciplinaire zorg. Op deze taken zijn de huidige HIS’sen niet berekend.

Deze ontwikkelingen betekenen in de praktijk nogal wat. Een verantwoorde, efficiënte delegatie aan de praktijkmedewerker vraagt om eenduidige softwareprotocollen. De praktijkondersteuner moet weten wat de huisarts verwacht, en de huisarts moet weten dat de gedelegeerde werkzaamheden ook echt en in de bedoelde context worden verricht. Bovendien is voor een dergelijke delegatie beslissingsondersteunende software nodig omdat die software de kans op fouten verkleint. Bij multidisciplinaire zorg is eenduidigheid van het grootste belang: de betrokken zorgaanbieders moeten op elkaar afgestemd zijn. Alle relevante informatie moet voor iedereen beschikbaar en in te zien zijn. En ook dat vraagt om specifieke softwarefunctionaliteit.
Het klinkt logisch om proces- en uitkomstmaten transparant te maken, maar dat is het allerminst. De HIS’sen ondersteunen tot nu toe de klinische processen maar beperkt. Daardoor worden de meeste processen – voetonderzoek bijvoorbeeld – niet compleet uitgevoerd en de gerelateerde uitkomstmaten niet consequent vastgelegd. En zelfs als dat wel gebeurt, zijn de uitkomstmaten nauwelijks uit het HIS te halen.

De huidige HIS’sen zijn dus niet geschikt om multidisciplinair, gedelegeerd en transparant mee te werken. Als reactie daarop heeft men oplossingen bedacht en ontwikkeld die deze nieuwe werkwijze wél ondersteunen. Een eerste reactie is vaak dat aparte dossiers onwenselijk zijn. Dat vindt ook het NHG. Maar één dossier, dat niet goed functioneert, is minstens zo onwenselijk. Het gaat er dus om dat we het beste compromis vinden. Volgens D4H ziet dat er als volgt uit.
Het HIS is en blijft het centrale verzamelpunt van alle patiëntinformatie. Het categorale zorgdossier fungeert als een voorportaal van het HIS en is bedoeld voor de praktijkondersteuner of assistente (en zorggroeppartner). Het categorale zorgdossier bevat alle relevante informatie over de patiënt en biedt juist wél alle functies (beslissingsondersteuning, uitwisseling van van informatie, planning, rapportages) om protocollaire, gedelegeerde, multidisciplinaire en transparante routinezorg aan te bieden aan patiënten met chronische aandoeningen. Alle in het voorportaal verzamelde informatie wordt vervolgens automatisch in het HIS gezet, zodat de huisarts een compleet dossier heeft. Hierbij maak je gebruik van beschikbare hulpmiddelen (lab- en meetwaarden tabel, meetwaarden module). In het voorportaal stel je ook vast of er bepaalde medische beslissingen noodzakelijk of wenselijk zijn. Op basis van alle beschikbare informatie neemt de huisarts vervolgens deze beslissingen.

De angst voor het categorale zorgdossier is daarom ongegrond, ook als er straks voor meerdere indicaties dergelijke systemen bestaan. Alle leveranciers van categorale zorgsystemen werken aan een standaard voor hun diabetes-, COPD- of hartfalenvoorportaal, waardoor integratie mogelijk wordt.

We zijn het eens met het NHG dat zorg rondom de patiënt in één systeem moet worden vastgelegd. De ontwikkelingen rond (diabetes)ketenzorg vragen echter om een werkwijze waaraan het HIS niet kan voldoen. Ons categorale voorportaal heeft de meeste functies die het NHG wil. Bovendien, het werkt in de praktijk, het verbetert de kwaliteit van het zorgproces en – belangrijker – de zorgresultaten. Onze gebruikers waarderen ons systeem.

Totdat het ideale integrale systeem beschikbaar is, is een categoraal systeem het gereedschap voor praktijkmedewerkers, huisartsen en diabeteszorggroeppartners waarmee ze op effectieve, doelmatige, prettige manier diabetes ketenzorg kunnen uitvoeren.