Pillendoosjes of andere geheugensteuntjes helpen patiënten maar een klein beetje om de pillen op tijd te slikken. Amerikaanse onderzoekers vroegen 231 diabetespatiënten (33-90 jaar op het platteland van Vermont) of ze pillendoosjes of andere hulpmiddelen gebruikten om antidiabetica, antihypertensiva of cholesterolremmers op tijd te slikken. Vervolgens keken ze of gebruikers van deze hulpmiddelen een lagere systolische tensie, en een lager HbA1c en LDL-cholesterol hadden. De helft van de ondervraagden gebruikte een pillencassette voor de hele week, 40% legde de pillen op een vaste plek en 17% koppelde pillengebruik aan een vaste dagelijkse gebeurtenis. Andere hulpmiddeltjes waren veel zeldzamer. Het pillendoosje bleek niet erg effectief. Het HbA1c van die gebruikers was 0,11% lager dan van diabetespatiënten die niets gebruikten, maar dat was geen significant verschil. Patiënten die hun pillen op een speciale plek bewaarden, hadden wel een statistisch significant lager HbA1c (-0,36%) en een lagere systolische bloeddruk (-5,6 mmHg). Dat gold ook voor gebruikers die hun pillen koppelen aan een dagelijkse gebeurtenis (HbA1c 0,56% lager). Merkwaardig genoeg helpt geen van de trucs voor een betere instelling van het LDL-cholesterol.
Dit onderzoek is geen gerandomiseerde trial, en bewijst dus ook niet dat pillendoosjes geen effect hebben. Maar misschien kan een praktijkondersteuner beter proberen om de pillen te koppelen aan vaste dagelijkse gebeurtenissen (tv-series, tandenpoetsen, huisdier voeren) en vaste plekken, dan dat ze weekcassettes laat halen of baxterzakjes laat maken. Het zou mooi zijn om dit in goede randomized controlled trial uit te zoeken. (JZ)

Littenberg B, et al. The use of adherence aids by adults with diabetes: A cross-sectional survey. BMC Fam Pract 2006;7:1. DOI:10.1186/1471- 2296-7-1.