INSPIRE is een onderzoek, gefinancierd met industrieel geld. In dit onderzoek vergeleek men twee behandelingen van patiënten met COPD (GOLD-klasse III en IV, ernstige tot zeer ernstige COPD dus): inhalatiesteroïden, gecombineerd met salmeterol enerzijds en tiotropium anderzijds. Men keek primair naar het aantal exacerbaties en daarin werd geen verschil gevonden. Wel bleek dat de patiënten in de tiotropiumgroep vaker stopten met hun medicatie en bovendien iets vaker dood leken te gaan, maar niet significant vaker. Twee bijzonderheden zijn daarbij nog te vermelden. Patiënten in de tiotropiumgroep gebruikten voor de start van het onderzoek frequent inhalatiesteroïden en moesten daarmee stoppen bij aanvang van het onderzoek. Wij worden als lezer niet geïnformeerd over de indicatie voor hun aanvankelijke steroïdengebruik. Dat kan natuurlijk iets te maken hebben met een eerdere reactie op medicatie.Ten tweede bleek vooral de cardiale sterfte in de tiotropiumgroep wat hoger en daarvoor bestaat geen enkele verklaring. Dit fenomeen werd ook niet waargenomen in eerder onderzoek. Nu was hier ook geen bewust onderzoek naar gedaan en sterfte was slechts een uitkomst in een post-hocanalyse.
De auteurs beschrijven het allemaal netjes, maar u raadt al wat in de kernboodschappen bij het verslag van deze trial te lezen is: ‘The study shows no difference in reduction of exacerbations between salmeterol/fluticasone propionate and tiotropium, although patients receiving the salmeterol/fluticasone combination were less likely to withdraw, had better health status, and had better survival.’ Zo gaat het vaak: bij industrieel gesponsord onderzoek kloppen de getallen en analyses wel, maar in de discussie gaat men ver uit boven de eigen ‘evidence’ en in de zogenaamde kernboodschappen gaat men pas echt los. Het is ook allemaal wel lastig. Eerst verliest men het nut van de bestrijding van de daling van de FEV₁ en nu blijkt ook dat het aantal exacerbaties niet vermindert. Het is dan te mooi voor woorden als de sterfte toevallig lijkt te verminderen, maar voorlopig ligt de nadruk wel op ‘toevallig’ en ‘lijkt’. Het is allemaal nog weinig overtuigend. De standaard blijft ons gewoon voldoende houvast bieden. (PB)